មនុស្សមាន៥ជំពូក
១.មនុស្សទេវោ មនុស្សចិត្តជាទេវតា មនុស្សដែលមានចិត្តខ្មាសបាន ខ្លាចបាប សភាពនៃមនុស្សដែលមានចិត្តស្នើ មិនឆេវឆាវមិនក្រេវក្រោធកាយវាចាចិត្តល្អ។ ចែករំលែកសេចក្ដីសុខដល់អ្នកដទៃ ជួយអ្នកដទៃឲ្យបានសុខ។ មិនជាប់ជំពាក់ក្នុងអបាយមុខ។ មានសីល៥ជានិច្ច។
២.មនុស្សមនុស្សោ មនុស្សចិត្តជាមនុស្ស ធ្វើបានផង បុណ្យផង សញ្ញាមនុស្សមាន៤គឺ ១-កាមសញ្ញា ការសម្គាល់ក្នុងកាម ២-គោចរសញ្ញាការចងចាំពេលវេលា ៣-មរណសញ្ញា ការចងចាំសេចក្ដីស្លាប់ មានការភ័យក្នុងស្លាប់ និង ៤-ធម្មសញ្ញា ការចេះថ្លឹងថ្លែងល្អ ឬអាក្រក់។ ជាប្រភេទមនុស្សកណ្ដាល ជួនកាលអាចកសាងខ្លួនជាមនុស្សទេវោ ជួនកាលជាមនុស្សបេតោ។ បុណ្យក៏ធ្វើ ឈើក៏កាប់ សត្វក៏សម្លាប់ ច្បាប់ក៏ជួនគោរពជួនមិនគោរព មានចិត្តពុតត្បុតច្រើន។ បើកាលជាមន្ត្រីពុករលួយអាចកែប្រែបាន និងអាចកែមិនបាន អាស្រ័យការសេពគប់ តាមឱកាសនិងពេលវេលា។ សីលធម៌ជាមធ្យមពេលខ្លះមានសីលពេលខ្លះដាច់សីល។
៣-មនុស្សបេតោ មនុស្សចិត្តជាប្រេត ដែលមានតែសេចក្ដីស្រេកឃ្លានជានិច្ចប្រហាក់ប្រហែលប្រេតដែរ។ ពពួកមនុស្សចូលចិត្តការផឹកស៊ី អបាយមុខ(ស្រី ស្រា ល្បែង ដើរលេងសប្បាយភ្លើតភ្លើន អំណួតអួតអាង បង្កទុក្ខភ័យឲ្យខ្លួនឯងនិងអ្នកដទៃ។ មានសេចក្ដីប្រមាថ ប្រមាថខ្លួនឯង និងប្រមាថអ្នកដទៃ ដោយភាពស្រវឹងនឹងបុណ្យស័ក្ដិ (បើជាមន្ត្រីក្លាយជាមន្ត្រី ពុករលួយ)បម្រើឲ្យការសប្បាយជាធំ មិនខ្វល់ពីទុក្ខលំបាកអ្នកដទៃ លោភលន់ មានមហិច្ឆតាខ្ពស់ក្នុងផ្លូវអាក្រក់។ ប្រេត មានច្រើនប្រភេទ ពួកខ្លះមានឫទ្ធិ មានអំណាច អាចបណ្ដាល ឲ្យឃើញវត្ថុឥដ្ឋារម្មណ៍ និងអនិដ្ឋារម្មណ៍បាន។
៤-មនុស្សតិរច្ឆានោ មនុស្សចិត្តជាតិរច្ឆាន មនុស្សដែលកំពុងសន្សំបាបកម្ម ប្រព្រឹត្តអំពើសាហាវយង់ឃ្នង ដែលជាប្រភេទមនុស្សព្រៃផ្សៃជាងគេ។ សត្វតិរច្ឆានមានតែសញ្ញា៣គឺ កាមសញ្ញា គោចរសញ្ញា មរណសញ្ញា មិនមានធម្មសញ្ញាទេ។ ជាប្រភេទមនុស្សគ្មានធម៌ក្នុងខ្លួន។ ប្រភេទមនុស្សចូលចិត្តដើរលេងច្រើនស្វែងរកការសប្បាយរំលោភបំពានប្រើអំណាចលើអ្នកដទៃ មិនស្គាល់កូនប្រពន្ធខ្លួនឯងឬអ្នកដទៃកាប់សម្លាប់ចាប់រំលោភជាដើម។
៥-មនុស្សនិរយោ ចិត្តជានរក មិច្ឆាទិដ្ឋិ ការប្រព្រឹត្ត ប្រមាថ មើលងាយ ដល់អ្នកទ្រទ្រង់ សីល មានភិក្ខុសង្ឃជាដើម។ ពួកព្រាយបិសាច អាបធ្មប់ ក៏គេហៅថា ជាពពួកអសុរកាយ ដែរ។ ពួកជនខ្លះការទាស់ចិត្ត បានធ្វើឲ្យអន្តរាយ ដល់ទានដោយនាំគ្នាស៊ីទេយ្យធម៌ខ្លួនឯង និងធ្វើការ ដុតរោងទាន ជនទាំងនោះកាលស្លាប់ហើយទៅកើតក្នុងនរក អស់កាលក៏យូរ ពួកគេស្លាប់ពីនរកហើយ កើតជាសត្វប្រេត។
Comments
Post a Comment